روغن کنجد
یکی از سالم ترین وغنی ترین روغن های گیاهی، روغن دانه کنجد است. این روغن یکی از منابع بیولوژیکی اسیدهای چرب ضروری و آنتی اکسیدان های فیتوشیمیایی است. دیگر ترکیبات زیست فعال این روغن ارزشمند عبارتند از: لیگنان ها (سزامین، سزامول، سزامولین)، توکوفرول ها و فیتواسترول ها. به همین دلیل، روغن کنجد برای پیشگیری از برخی بیماری های قلبی عروقی، متابولیسم و عروق کرونر بسیار مفید است. باعث تنظیم قند خون شده و تاثیرات مثبتی نیز بر بیماری های کبدی دارد. همچنین برای از بین باکتری ها، درمان تاری دید، سرگیجه، سردرد، درمان مخاط خشک، پیشگیری از پیری زودرس، تسکین اضطراب، اختلالات حافظه و بی خوابی نیز موثر است. در این مقاله به طور مفصل درباره خواص روغن کنجد صحبت می کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
روغن کنجد چیست؟
نکات خرید روغن کنجد اصل
قیمت روغن کنجد
روغن کنجد برای چی خوبه؟ | خواص روغن کنجد
خواص روغن کنجد مالشی
خواص روغن کنجد برای مو و ابرو
-
نحوه استفاده از روغن کنجد برای مو
فواید روغن کنجد برای پوست
-
طریقه مصرف روغن کنجد برای پوست
خواص روغن کنجد برای دستگاه تناسلی مردان
خواص روغن کنجد در ناف
روغن کنجد برای لاغری شکم
فواید روغن کنجد برای سوختگی
مصرف روغن کنجد در بارداری
خواص روغن کنجد برای قلب
فواید روغن کنجد در تنظیم قند خون
روغن کنجد و کاهش خطر ابتلا به سرطان
خواص روغن کنجد در کاهش مشکلات حافظه و بیماری آلزایمر
کاهش التهابات بدن با روغن کنجد
نکات استفاده از روغن کنجد برای آشپزی
تفاوت روغن کنجد با روغن ارده کنجد
مقایسه روغن کنجد و آفتابگردان
مضرات روغن کنجد چیست؟
طرز تهیه روغن کنجد در خانه
مضرات روغن کنجد چیست؟
نتیجه گیری
سوالات متداول
منابع
روغن کنجد چیست؟
روغن دانه کنجد (SSO: Sesame seed oil) از دانه های کنجد (Sesanum indicum L.) به دست می آید. کنجد یک دانه روغنی یکساله و بومی آسیا و آفریقا است. محتوای روغن دانه کنجد حدود 50 درصد بیشتر از سایر دانه های روغنی شناخته شده است. رنگ روغن کنجد با توجه به نوع دانه می تواند زرد یا سیاه (قهوه ای تیره) باشد. این تفاوت رنگ به میزان برشته بودن دانه کنجد بستگی دارد.
نکات خرید روغن کنجد اصل
خرید روغن کنجد اصل، اهمیت زیادی دارد. زیرا روغن های طبیعی ناخالص، نه تنها خواص زیادی ندارند. بلکه ممکن است برای سلامتی مضر نیز باشند. بهترین روغن کنجد، روغن کنجد ارگانیک است که بدون هیچگونه حلال و روش شیمیایی و حرارت، از فشردن دانه های کنجد استخراج می شود. به طور کلی دو نوع اصلی روغن کنجد وجود دارد.
-
روغن کنجد تهیه شده از دانه های کنجد خام: طعمی لطیف، خنثی و سبک و رنگ زرد / مناسب برای سرخ کردن در دمای متوسط، پخت و پز، چاشنی
-
روغن کنجد تهیه شده از دانه های کنجد برشته: طعمی غنی، کمی سنگین و رنگ تیره / مناسب برای تفت دادن با حرارت کم، پخت و پز، چاشنی
قیمت روغن کنجد
دانه های روغنی در کنار غلات، از اصلی ترین ارکان تجارت جهانی غذا هستند. زیرا نقش اساسی در تغذیه انسان ها دارند. مخصوصا دانه کنجد و روغن کنجد که ارزش غذایی بالا و محبوبیت جهانی دارد. به همین دلیل، این دانه از گران ترین دانه های روغنی جهان است. با این حال، قیمت روغن کنجد اصل و ارگانیک می تواند به صرفه باشد. به شرطی که از تولید کننده اصلی خرید کنید. شما می توانید روغن کنجد و دیگر محصولات ارگانیک را از فروشگاه برتر ارگانیک با بهترین قیمت تهیه کنید. روغنکده برتر ارگانیک همواره در تلاش است که با حذف واسطه های فروش، مناسب ترین قیمت را به شما ارائه کند.
روغن کنجد برای چی خوبه؟ | خواص روغن کنجد
1-اسیدهای چرب
تقریبا 85 درصد روغن کنجد، متشکل از اسیدهای چرب غیر اشباع است. روغن کنجد حاوی 38.84 درصد اسید اولئیک و 46.26 درصد اسیدهای چرب غیر اشباع دیگر است که در بین دیگر دانه های روغنی، بی نظیر است. اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 روغن کنجد، برای تولید ایکوزانوئیدها بسیار مهم هستند. ایکوزانوئیدها ترکیباتی هستند که التهابات و سیستم ایمنی بدن را تنظیم می کنند. علاوه بر این، اسیدهای چرب روغن کنجد برای سنتز سلول ها نیز ضروری هستند. مخصوصا برای رشد جنین در سه ماهه اول بارداری. مهم تر از همه اینکه اسیدهای چرب روغن کنجد و فیتواستروژن های آن، باعث تثبیت سطح کلسترول و همچنین کاهش کلسترول بد و خطرات بیماری های قلبی عروقی می شوند.
بهتر است بدانید که نسبت اسیدهای چرب اولئیک / لینوائیک (امگا 6 به امگا 3) روغن کنجد، متعادل است. همانطور که در مقاله «روغن کانولا» توضیح دادیم؛ نسبت اسید چرب امگا 6 به امگا 3 در بدن باید متعادل باشد. امگا 6 با ایجاد التهابات مفید در بدن، برای برخی موارد از جمله جلوگیری از عفونت ضروری است. امگا 3 نیز التهابات مضر را کاهش می دهد. بر اساس تحقیقات، عدم تعادل بیش از حد نسبت امگا 6 به امگا 3، ممکن است باعث افزایش التهاب و مشکلات قلبی و مغزی (آلزایمر) و چاقی شود. در حالت کلی نسبت سالم امگا 6 به امگا 3، 1:1 است.
2-لیگنان ها
روغن کنجد دارای منابع سرشاری از فیتواستروژن ها و لیگنین ها (سزامین، سزامول و سزامولین) است. لیگنان ها گروهی از ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان و از خانواده فیتواستروژن ها هستند. این ترکیبات، بر استرس اکسیداتیو (تخریب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد) و پروفایل لیپیدی (میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون) تاثیر گذار هستند. علاوه بر این، خواص آنتی اکسیدانی این ترکیبات باعث پایداری و ماندگاری روغن کنجد و سلامتی کلی بدن نیز می شوند. سزامین تاثیرات ضد التهابی دارد. سزامول و سزامولین نیز کاهنده کلسترول و فشار خون و محافظت کننده عصبی هستند.
-
سزامین: 344.19 تا 393.25 میلی گرم در 100 گرم
-
سزامول: 70 تا 610 میلی میلی گرم در 100 گرم
-
سزامولین: 147.12 تا 2.2.92 میلی گرم در 100 گرم
3-توکوفرول ها
توکوفرول ها (ترکیبات ویتامین E) ترکیبات آلی و آنتی اکسیدانی محلول در چربی هستند که بیشتر آن ها دارای فعالیت ویتامینی می باشند. ویتامین E موجود در روغن کنجد نیز برای سلامت پوست، مو، سلول ها، فعالیت ضد پیری و... مفید و موثر است. محتوای توکوفرول دانه های کنجد سیاه کمتر از دانه های سفید و قهوه ای است.
4-فیتواسترول ها
فیتواسترول ها یا استرول های گیاهی از اجزای اصلی غشاهای گیاهان هستند. این ترکیبات امکان سیالیت، نفوذپذیری و انتقال سیگنال را برای غشای سلول های گیاهی فراهم می کنند. این نقش فیتواسترول ها، کاملا مشابه نقش کلسترول در سلول های پستانداران است. به همین دلیل، با مصرف منابع حاوی فیتواسترول، می توانیم امکان کاهش کلسترول را فراهم کنیم. روغن دانه کنجد از بهترین منابع فیتواسترول محسوب می شود. این روغن حاوی 740.2 تا 896.4 میلی گرم فیتواسترول در هر 100 گرم است.
5-فعالیت آنتی اکسیدانی
لیگنان ها، فیتولسترول ها و توکوفرول های موجود در روغن کنجد، آنتی اکسیدان های قوی هستند که رادیکال های آزاد بدن را مهار کرده و بروز بسیاری از بیماری های مزمن جلوگیری می کنند. از قلب، غشای سلولی و پوست محافظت کرده و همچنین سلول ها را نیز بازسازی می کنند. خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش داده و سرعت پیری آن را کند می کنند.
خواص روغن کنجد مالشی
روغن کنجد در طب آیورودا یک روغن گرم و مغذی برای ماساژ به شمار می رود. ماساژ با روغن کنجد به دلیل اثرات ضد چاقی و کاهنده چربی خون، باعث تقویت عضلات در افراد لاغر و کاهش چربی در افراد چاق می شود. دیگر خواص روغن کنجد مالشی در ماساژ بدن عبارت است از:
-
نفوذ عمیق و سریع در پوست
-
گرم کردن بدن (دارای طبع گرم)
-
بهبود آرتریت و درد مفاصل
-
ضد پیری و کاهش علائم پیری پوست
-
مرطوب کنندگی عمیق پوست
خواص روغن کنجد برای مو و ابرو
معجزه روغن کنجد برای مو و ابرو، به دلیل اسیدهای چرب، ویتامین ها و آنتی اکسیدان های آن است. این روغن باعث حفظ رنگ طبیعی مو، استحکام و درخشندگی مو می شود. دیگر فواید روغن کنجد برای مو عبارت است از:
-
جلوگیری و درمان سفیدی زودرس مو: روغن کنجد مواد مغذی دارد که باعث حفظ رنگ طبیعی پوست و جلوگیری از سفیدی زودرس آن ها می شوند.
-
افزایش رشد مو: استفاده منظم از روغن کنجد باعث تقویت فولیکول های مو شده و می تواند موهایی پرپشتی برایتان به ارمغان آورد.
-
درمان شپش مو: شپش مو یک کابوس بزرگ است. روغن کنجد خواص ضد قارچ و ضد باکتریایی دارد که باعث رفع شپش خواهد شد.
-
آبرسانی موهای خشک و آسیب دیده: روغن کنجد می تواند خشکی موهای شما را برطرف کند. این روغن به ریشه و ساقه موهای شما نفوذ کرده و باعث نرمی، مرطوب کردن و درخشان شدن موهایتان می شود. همچنین مانند یک لایه محافظتی از موهایتان در برابر آفتاب و آسیب های محیطی محافظت می کند.
-
رفع شوره: خواص ضدعفونی کننده روغن کنجد، عوامل ایجاد کننده شوره سر را از بین می برد. همچنین چربی پوست سر را نیز کنترل می کند و از ایجاد بثورات و خارش کف سر جلوگیری می کند.
-
کاهش ریزش مو: روغن کنجد با تغذیه ریشه مو ها به استحکام و سلامت آن ها کمک می کند. همچنین، روغن کنجد طبع گرمی دارد و باعث گرمی مغز و کاهش استرس و اضطراب به وجود آورنده ریزش مو خواهد شد.
نحوه استفاده از روغن کنجد برای مو
روغن کنجد را به تنهایی یا به صورت ترکیب با روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آرگان یا روغن بادام به پوست سر و موهای خود زده و ماساژ دهید. سپس یک حوله گرم یا کلاه دوش روی سرتان بکشید و نیم ساعت بعد به حمام بروید. با این روش (روغن تراپی مو) فولیکول های مو باز شده و عمیقا تغذیه می شوند. در روش های دیگر، می توانید به ماسک های خنگی رفع خشکی سا شوره سر خود، مقداری روغن کنجد نیز اضافه کنید. همچنین می توانید بعد از حمام و قبل از سشوار کردن نیز مقدار کمی روغن کنجد را کف دستتان بریزید. دو دست را به هم بمالید تا روغن گرم شود. سپس ساقه و نوک موهای نم دار را ماساژ دهید.
فواید روغن کنجد برای پوست
خواص روغن کنجد برای پوست صورت، بسیار زیاد است. اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان های این روغن باعث کاهش التهابات و آسیب های پوستی و بیماری های قارچی پوست می شوند. همچنین، یکی از بهترین مرطوب کننده طبیعی نیز هست. اسیدهای چرب روغن کنجد یک سد پوستی حافظ رطوبت ایجاد می کنند. مهم تر از همه اینکه روغن کنجد غیر کومدون زا است. یعنی باعث انسداد منافذ پوست و تشکیل کومدون و آکنه نمی شود. همچنین روغن کنجد از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش نیز محافظت می کند.
روغن کنجد برای لک صورت و کاهش ان ها نیز موثر است. زیرا روغن کنجد باعث تغذیه و ترمیم سلول های پوست، افزایش گردش خون و تقویت کلاژن سزی می شود. در نتیجه ظاهر لک ها را کاهش می دهد.
روغن کنجد برای چاقی صورت نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این روغن با مرطوب کردن عمقی پوست و ترمیم و احیای بافت های پوست، شادابی، درخشندگی و سفتی عضلات صورت به آن باز می گرداند. به همین دلیل صورت چاق تر و توپر خواهد شد.
روغن کنجد برای چروک صورت و پوست دور چشم نیز مفید است. زیرا روغن کنجد سرشار از ویتامین E و آنتی اکسیدان هایی است که باعث ترمیم سلول های آسیب دیده و کاهش ظااهر منافذ بزرگ و چین و چروک می شوند. خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشیده و روند پیری پوست را نیز کند می کند.
طریقه مصرف روغن کنجد برای پوست
روغن کنجد یک روغن پایه است که می توان بدون رقیق شدن از ان برای پوست استفاده کرد. شما می توانید از این روغن به عنوان پاک کننده آرایش، مرطوب کننده، آبرسان در مرحله اخر روتین پوستی و درمان آکنه و زخم استفاده کنید. البته حتما قبل از استفاده روی پوست، اطمینان حاصل کنید که به کنجد حساسیت ندارید.
خواص روغن کنجد برای دستگاه تناسلی مردان
فواید روغن کنجد برای بیضه و تاخیری به دلیل طبع گرم آن است. خواص روغن کنجد برای نعوظ مردان از قدیم کاربرد داشته است. در طب سنتی از ترکیب روغن کنجد و دارچین و... برای این منظور استفاده می کنند. روغن کنجد سرد مزاجی را درمان می کند. این روغن با افزایش خونرسانی و تغذیه ناحیه تناسلی، باعث تقویت قوای مردانه و حس جنسی می شود. همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی واریکسول (واریس در بخش بالایی بیضه) را نیز درمان می کند.
خواص روغن کنجد در ناف
ریختن روغن کنجد در ناف و یا چرب کردن این ناحیه با روغن کنجد، باعث بهره مندی بدن از خواص این روغن می شود. زیرا ناف پل ارتباطی به تمام اندام های بدن است. کافی است بعد از حمام، مقداری روغن کنجد به ناف تمیز و خشک بمالید. با اینکار خشکی پوست، التهابات بدن و علائم خفونت های جزئی از بین می رود. همچنین عملکرد دستگاه گوارش نیز بهبود می یابد.
روغن کنجد برای لاغری شکم
روغن کنجد مملو از فوایدی است که برای لاغری به آن نیاز دارید. البته در کنار رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم. بسیاری تصور می کنند که کالری زیاد روغن کنجد باعث چاقی می شود. در صورتی که مصرف درست این روغن حتی به لاغر شدن شما نیز کمک می کند. استفاده به اندازه (حداکثر 2 قاشق غذاخوری در روز) روغن کنجد در قالب یک رژیم غذایی سالم رفع اشتها و عملکرد بهتر دستگاه گوارش برای چربی سوزی می شود. همچنین با مصرف این روغن متابولیسم بدن نیز بهبود یافته و کاهش وزن آسان تر خواهد شد. مهم تر از همه اینکه فیتواسترول های روغن کنجد مانع جذب کلسترول بد نیز می شوند.
فواید روغن کنجد برای سوختگی
بر اساس برخی تحقیقات، آنتی اکسیدان های روغن کنجد یک محافظ طبیعی در برابر اشعه های مضر خورشید هستند. این روغن می تواند تا 30 درصد در برابر اشعه ماوراء بنفش مقاوت ند. از پوست محافظت نماید. در نتیجه یک ضدآفتاب طبیعی موثر خواهد بود. این روغن بسیار مغذی و ضد التهاب است که برای سوختگی های ناشی از آفتاب و... بسیار مفید است. روغن کنجد به راحتی به بافت های هیپودرم نفوذ کرده، رادیکال های آزاد اکسیژن را خنثی می کند و از طریق مویرگ ها وارد جریان خون می شود.
مصرف روغن کنجد در بارداری
روغن کنجد از آن دسته روغن هایی است که مصرف آن در بارداری برای مادر و جنین فواید بی شماری دارد. این روغن در سه ماهه اول بارداری باعث رشد بهتر جنین می شود. همچنین بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز مادر را نیز فراهم می کند.
خواص روغن کنجد برای قلب
اسیدهای چرب روغن کنجد تعادل خوبی دارند و برای سلامت بدن مخصوصا قلب بسیار مفید هستند. این اسیدهای چرب کلسترول بد را کاهش داده، از تصلب شرایین جلوگیری کرده و باعث تقویت سیستم قلبی عروقی می شوند. علاوه بر این سزامین موجود در روغن کنجد باعث کاهش خطرات حمله قلبی و سکته می شود. فیتواستروژن های روغن کنجد نیز اثرات ضد چربی خون دارند.
فواید روغن کنجد در تنظیم قند خون
طبق مطالعات، مصرف روغن کنجد می تواند باعث تنظیم قند خون و کاهش قند خون ناشتا و همچنین کاهش التهاب و مقاومت به انسولین شود. در مطالعه ای دیگر روی بیماران دیابتی، مشخص شد که مصرف روغن زیتون باعث کاهش سطح گلوکز و افزایش سطح لیپوپروتئین می شود. علاوه بر این، اثرات مضر دیابت در مبتلایان به دیابت نوع 2 را نیز کاهش می دهد. نشانگرهای زیستی عملکرد کبد، قلب و کلیه را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد.
روغن کنجد و کاهش خطر ابتلا به سرطان
روغن کنجد مقدار زیادی لسیتین دارد. حدود 2.85 تا 3.57 درصد. این ماده باعث کاهش استئاتوز کبدی، درمان درماتیت و خشکی پوست می شود. لینولئات موجود در این روغن نیز از ایجاد ملانوم (نوعی سرطان پوست) جلوگیری می کند.
خواص روغن کنجد در کاهش مشکلات حافظه و بیماری آلزایمر
AlT: چند کاسه کنجد و روغن کنجد مفید برای سلامت مغز
روغن دانه کنجد به واسطه آنتی اکسیدان های قوی، تخریب عصبی ناشی از استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد. اثرات محافظت عصبی و غشای سلولی دارد. التهابات عصبی را کاهش می دهد و عملکردهای شناختی را بهبود می بخشد. بر اساس مطالعات، مصرف روغن کنجد اختلال حافظه در افراد مسن را با بهود عملکرد حافظه و یادگیری کلامی را بهبود می بخشد. همچنین از تجمع عوامل بیماری زا در مغز نیز جلوگیری می کند.
کاهش التهابات بدن با روغن کنجد
در خواص روغن کنجد در طب سنتی، این روغن یک داروی ضد التهاب موثر است. در طب سنتی بسیاری از فرهنگ ها و تمدن ها، از روغن کنجد برای درمان درد مفاصل، دندان درد، التیام بریدگی ها و خزاش ها، رفع گرفتگی های قاعدگی و... استفاده می کنند. در تحقیقات آزمایشگاهی نیز نشان داده شده که روغن کنجد بیان ژن های مووثر در التهاب را کا هش می دهد. به همین دلیل، روغن کنجد را یک درمان طبیعی و غیر دارویی موثر برای رفع التهابات دخیل در تصلب شرایین، آترواسکلروز و... می دانند.
نکات استفاده از روغن کنجد برای آشپزی
روغن کنجد برای سرخ کردن، تفت دادن، پخت و پز و چاشنی قابل استفاده است. استفاده از این روغن باعث می شود تا طعم و عطر غذایتان دو چندان شود. از طرفی، علاوه بر بهره مندی از خواص تغذیه ای ارزشمند روغن کنجد؛ تمام ضررهای روغن های کارخانه ای نیز را نیز خود و خانواده تان دور می کنید. طریقه مصرف روغن کنجد در غذا مانند دیگر روغن ها است. با این تفاوت که در هنگام سرخ کردن با روغن کنجد، از دماهای بسیار بالا استفاده نکنید. زیرا اینکار باعث تجزیه روغن و از دست رفتن خواصش می شود. البته تحمل دمای روغن کنجد، از روغن زیتون بیشتر است.
تفاوت روغن کنجد با روغن ارده کنجد
روغن کنجد، از فشردن دانه های خام کنجد به دست می آید. در صورتی که روغن ارده کنجد، روغن به دست آمده از دانه های برشته و بو داده کنجد است. یعنی ابتدا دانه های کنجد را برشته می کنند. سپس با آن ها ارده کنجد درست می کنند. و در پایان، عملیات روغنگیری را روی ارده کنجد انجام می دهند.
مقایسه روغن کنجد و آفتابگردان
-
عطر و طعم: روغن کنجد طعم آجیلی دارد. در صورتی که روغن آفتابگردان طعم بسیار ملایم و تقریبا خنثی دارد.
-
نقطه دود (تحمل دمایی): روغن آفتابگردان می تواند در دماهای بالا برای سرخ کردن استفاده شود. اما روغن کنجد مخصوصا روغن کنجد برشته، برای سرخ کردن در دماهای بالا مناسب نیست.
-
سلامت: هر دو روفت کند و آفتابگردان جزء روغن های سالم و سرشار از مواد مغذی هستند. روغن کنجد مقدار اسیدهای چرب غیر اشباع بیشتر و روغن آفتابگردان مقدار ویتامین E بیشتری دارد.